Cechy temperamentu przejawiają. się w czynnościach intelek­tualnych, a nie tylko w motorycznych czy emocjonalnych. Tem­perament jest jednym z mechanizmów regulujących czynności i zachowanie się jednostki, ale nie wyznacza go bezpośrednio. Cechy temperamentu przejawiają się również w nastawieniu do życia i społeczeństwa, w stosunku do innych ludzi i do siebie. Do cech temperamentu zalicza się: silę […]

Temperament zależy od wrodzonych cech układu nerwowego i jest indywidualną właściwością jednostki, .przejawiającą się w ogólnej aktywności, sile, szybkości i trwałości reakcji. W tem­peramencie ujawnia się dynamika życia emocjonalnego jednostki, sposoby zewnętrznego wyrażania uczuć i zachowania się. Istotny­mi cechami temperamentu są: wrażliwość na bodziec, impulsywność, siła i trwałość reakcji emocjonalnej oraz tempo jej prze­biegu. W […]

Osobowość, poza funkcją integrującą działalność człowieka, spełnia również funkcję kontrolującą jego postępowa­nie. Zdolność do radzenia sobie z trudnościami wynika ze specjal­nej organizacji nastawień, którą można nazwać mechanizmem kontroli. W dawnej psychologii określało się ten rodzaj postępo­wania jako zachowanie kierowane wolą. Nie wszystkie zachowa­nia człowieka są kontrolowane, dlatego popada on w różnego ro­dzaju konflikty z otoczeniem. […]

Na wyższym poziomie regulacji czynności działają mechanizmy struktur poznawczych. Są to schematy dynamiczne (nastawienia) o różnym stopniu ogólności. Te o najwyższym stopniu ogólności nastawione są na odbiór pobudzeń nie dotyczących pojedynczych zdarzeń, ale ich sensu. Człowiek w tym systemie regulacji zdolny jest do podejmowania zadań nadrzędnych, przewidywania nie tylko czynności, ale i ich następstw. To, […]

Do mechanizmów pierwszego poziomu należą: popędy, potrze­ba kontaktu emocjonalnego, agresja i wrogość (J. Reykowski, 1975). Popędem nazywamy jednostkę czynnościową regulującą zacho­wanie i mającą na celu zabezpieczenie równowagi biologicznej ustroju. Popędy to pierwsze mechanizmy regulacyjne (poza od­ruchami), dzięki którym zostają zaspokojone potrzeby biologicz­ne organizmu. Popędy uruchamiają i podtrzymują odpowiednie czynności zaspokajające podstawowe potrzeby biologiczne. U zwierząt […]

Obserwując zachowanie się ludzi można stwierdzić, że nie za­wsze zależy ono od czynników zewnętrznych i że nie ma ścisłej zależności między działającymi bodźcami a reakcją na nie. Ten fakt zwrócił uwagę badaczy na samą naturę człowieka i w niej szukano odpowiedzi na pytanie, co wpływa na zachowanie jed­nostki. Stwierdzono, między innymi, że zachowanie ludzi cha­rakteryzuje […]

Omawiając różne formy działalności ludzkiej, nie sposób pomi­nąć twórczości człowieka. Właściwie w każdej dzie­dzinie działalności można uprawiać twórczość, wprowadzać nowe elementy do układów już działających, modyfikować same ukła­dy, zmieniać i usprawniać ich funkcjonowanie. Chodzi nam jed­nak nie o wszelką twórczość, ale o naukową, artystyczną w zakre­sie literatury, muzyki, plastyki, malarstwa, teatru itp. Twórczość polega na […]

Umiejętności wykonywane przy ograniczonym udziale świado­mości, w sposób zautomatyzowany, nazywamy nawykami. Po­czątkowo, gdy uczymy się jakiejś czynności, jesteśmy całkiem na niej skupieni, występuje duża koncentracja, uwagi i napięcie emocjonalne. W początkowej fazie zdobywania umiejętności ru­chy nie są skoordynowane, a wykonanie ich utrudnione. Trzeba dużego wysiłku, udziału świadomości, koncentracji uwagi, kon­troli wzroku, aby wykonać poprawnie poszczególne […]

Poprzednio omawiane treści dotyczyły mechanizmów aktywi­zujących jednostkę do działania (potrzeby, zadania, cele) i ukie­runkowujących je. Jest to bardzo ważna strona działania powo­dująca przygotowanie go i przewidywanie możliwości jego reali­zacji. Każde działanie celowe, ukierunkowane i świadome można wykonać lepiej lub gorzej, co zależy od różnych czynników. Omó­wimy niektóre z nich, mające zasadniczy wpływ na wykonanie poszczególnych […]

Potrzeby i zadania odgrywają istotną rolę w życiu człowieka, .wpływają na jego aktywność, pomagają w przywróceniu zabu­rzonej równowagi. Aby jednak mogły być realizowane, potrzeb­na jest siła pobudzająca do działania. Taką siłą są procesy moty­wacyjne. Określony cel wyznacza jednostce kierunek działania, ale żeby je zrealizować, trzeba mieć chęć, pragnienie działania i zainteresowanie. Procesy motywacyjne zawierają takie […]