Czynnikami aktywizującymi człowieka do działania są jego potrzeby i zadania, jakie ma do wykonania. Działalność jest podstawową iormą regulacji stosunków między jednostką a środowiskiem. Regulacja polega na utrzymaniu równowagi po­między organizmem a środowiskiem. Jeśli równowaga zostaje zaburzona, a warunki ulegają zmianie, to organizm dąży do przy­wrócenia jej przez dostosowanie się do nowych warunków lub do […]

Zadaniem procesów wykonawczych jest sterowanie działaniem jednostki. Działanie polega na aktywnym udziale jednostki w dą­żeniu do osiągnięcia określonego celu w danych warunkach przy użyciu właściwych środków. Działanie zawsze jest ukierunkowa­ne na osiągnięcie pewnego wyniku. Może być mniej lub bardziej świadome, o celu wyraźnym, bliskim lub oddalonym, mało spre­cyzowanym. Do podstawowych rodzajów działania zalicza się: zabawę, […]

Biegunowość uczuć i emocji. Uczucia i emocje wy­rażające stosunek jednostki do otoczenia mogą występować w róż­nych nasileniach. Większość uczuć łatwo grupuje się w pary o sprzecznych właściwościach, jak np. radość ? zmartwienie, we­sołość ? smutek, miłość ? nienawiść. Tę cechę uczuć nazywa­my biegunowością. Między uczuciami znajdującymi się na róż­nych biegunach mogą zachodzić stany pośrednie charakteryzu­jące […]

Jak podaliśmy poprzednio, u człowieka rozwijają się potrzeby wyższego rzędu, zwane psychicznymi. Potrzeby te, jak również bodźce umożliwiające zaspokojenie lub niezaspokojenie ich, sta­ją się źródłem uczuć. Nie mając możliwości omówienia licznych uczuć ludzkich, przedstawiamy tylko niektóre z nich. Uczucia moralne rozwijają się u człowieka razem z jego rozwojem i przejmowaniem zasad postępowania, norm społecz­nego współżycia. […]

Emocje mogą wpływać dodatnio lub ujemnie na zdolność jed­nostki do działania, stąd ich podział na steniczne i asteniczne. Emocje steniczne wzmacniają gotowość człowieka lub zwierzęcia do działania.” Przykładem emocji stenicznych jest gniew. Badania wykazały, że mimo różnic indywidualnych gniew mobilizuje do działania. Jako objawy fizjologiczne gniewu obser­wuje się wzrost ciśnienia krwi, przyspieszenie tętna, zwiększenie poziomu […]

Emocje wyrażają stosunek jednostki do przedmiotów i zjawisk otaczającego świata. Istnieje duża różnorodność stanów emocjo­nalnych oraz wiele określeń na ich oznaczenie. Na określenie przeżyć jednostki używa się w psychologii dwóch terminów: emocje i uczucia. Często używa się ich zamiennie, co nie zawsze jest słuszne. Przy używaniu tych nazw należy uwzględniać pewne tradycje językowe. Trudno mówić […]

Pierwszy i drugi układ sygnałowy. Zarówno człowiek, jak i zwierzę otrzymują wiele bodźców z otoczenia, działających na wszystkie narządy zmysłowe. Są to sygnały bez­pośrednie, idące od przedmiotów znajdujących się w otoczeniu jednostki. Nazwane one zostały pierwszym układem sygnałowym dostępnym ludziom i zwierzętom. Dzięki temu układowi bodźców jednostka może odbierać wrażenia i spostrzeżenia, poznawać bez­pośrednio przyrodę […]

Myślenie nie jest procesem jednolitym i można w nim wyod­rębnić kilka rodzajów występujących w określonej kolejności, uzależnionych od stopnia rozwoju jednostki. Należą do nich: my­ślenie sensoryczno-motoryczne, konkretno-wyobrażeniowe i my­ślenie abstrakcyjne, zwane również słowno-logicznym lub poję­ciowym. Myślenie sensoryczno-motoryczne związane jest ze spostrzeżeniami i czynnościami wykonywanymi na konkretnych przedmiotach. Jest to pierwszy rodzaj myślenia charakterystycz­ny dla małego […]

Dotąd prezentowane były procesy psychiczne bezpośred­niego poznania rzeczywistości. Konkretne elementy otacza- czającego nas świata oddziałując bezpośrednio na nasze recepto­ry, w postaci bodźców, powodowały powstawanie określonych procesów psychicznych. Nie wszystko jednak można poznać w sposób bezpośredni, gdyż z pewnymi dziedzinami rzeczywis­tości możemy się nie zetknąć i wtedy nasze poznanie nie byłoby kompletne. Wiele jest zjawisk, których […]

Te obszary kory mózgu, które nie stanowią ośrodków czucio­wych i ruchowych, noszą nazwę pól kojarzeniowych. Zajmują one znaczny obszar w każdym płacie mózgu, a drażnione słabym prądem elektrycznym nie wywołują wrażeń ani skurczu określo­nych mięśni. Według uczonych pełnią one inne funkcje, a miano­wicie: wpływają na zdolność planowania, przewidywania, na pro­ces myślenia, mowę i zapamiętywanie oraz […]