Procesy psychiczne pozwalają człowiekowi na zdobycie orien­tacji w otoczeniu. Podstawową orientację umożliwiają przede wszystkim takie procesy, jak wrażenia i spostrzeżenia, bardziej dokładną ? procesy myślenia, które są już pośrednim i uogól­nionym poznaniem. Orientacja w otoczeniu potrzebna jest czło­wiekowi do właściwego ustosunkowania się do otoczenia i przy­stosowania do jego wymagań.

Człowiek, na podstawie zdobytych informacji, przystosowuje się zarówno do środowiska społecznego, jak i przyrodniczego. Jednostka przystosowuje się do klimatu, temperatury, zanieczy­szczeń atmosferycznych, jak i do grupy społecznej, w której ży­je, do jej poleceń i wymagań. Inaczej przebiega przystosowanie u osób normalnych, a inaczej u tych, które odbiegają od normy fizycznej lub psychicznej. Przystosowanie takich osób do środo­wiska powinno interesować pielęgniarkę, która w założeniach własnej działalności ma opiekować się nimi i pomagać im. Omó­wienie procesów, dzięki którym człowiek zdobywa orientację w świecie, znajdą Czytelnicy w następnym rozdziale.

Procesem psychicznym nazywamy zdolność organizmu do su­biektywnego odzwierciedlania obiektywnie istniejących przed­miotów i zjawisk otaczającego świata oraz tego, co dzieje się w nim samym. Proces psychiczny jest stanem, dzięki któremu zdajemy sobie sprawę z tego, co się dzieje wokół nas lub w nas; widzimy przedmioty, słyszymy dźwięki, myślimy, przeżywamy marzenia, pragnienia, odczuwamy potrzeby. Niezależnie od tego, czy są one świadome, czy nieświadome, czy zdajemy sobie spra­wę z naszych pragnień i motywów, czy nie, one zawsze wpływa­ją na nasze postępowanie i warunkują nasze zachowanie, Procesy psychiczne można ująć w trzy odrębne grupy:

1. Procesy poznawcze, do których zalicza się: wraże­nia, spostrzeżenia, pamięć, wyobrażenia, uwagę, myślenie i mowę.
2. Procesy pobudzeniowe, zwane także emocjonal­nymi, do których należą: emocje, uczucia i motywacje.
3. Procesy wykonawcze wchodzące w skład działania.