Emocje wyrażają stosunek jednostki do przedmiotów i zjawisk otaczającego świata. Istnieje duża różnorodność stanów emocjonalnych oraz wiele określeń na ich oznaczenie. Na określenie przeżyć jednostki używa się w psychologii dwóch terminów: emocje i uczucia. Często używa się ich zamiennie, co nie zawsze jest słuszne. Przy używaniu tych nazw należy uwzględniać pewne tradycje językowe. Trudno mówić o emocjach patriotycznych lub estetycznych, jeśli zawsze mówiło się o uczuciach. Przy określeniu przeżyć prostych przebiegających często gwałtownie i trwających względnie krótko, najczęściej używa się terminu emocje, a przy bardziej trwałych, utrzymujących się przez dłuższy czas ? uczucia.
Emocje nazywane są również przeżyciami pierwotnymi, związanymi z zaspokojeniem potrzeb biologicznych, takich jak: potrzeba pokarmu, wody, snu, potrzeby seksualne i inne. Ten rodzaj emocji aktywizowany jest głównie przez ośrodki podkorowe, które z kolei aktywizując korę mózgu przenoszą pobudzenia do narządów wykonawczych. Emocje powiązane są również z popędami, których podłożem anatomicznym są ośrodki podkorowe, głównie podwzgórze i struktury międzymózgowia. Wzbudzaniu popędu towarzyszą zawsze napięcia emocjonalne.
Uczucia aktywizowane są przez korę mózgu i związane są z zaspokojeniem potrzeb wyższego rzędu, specyficznie ludzkich, zwanych potrzebami psychicznymi. Należą do nich: potrzeba miłości, niezależności, władzy, osiągnięć, uznania i wiele innych. Uczucia są jak gdyby wyższym piętrem emocji i występują u ludzi jako reakcje na bodźce o zabarwieniu społecznym. Odnoszą się zarówno do podmiotu, jak i do innych osób, czy określonych sytuacji, zjawisk, idei itp.. Zaliczamy do nich między innymi: miłość, uczucia patriotyczne, moralne, estetyczne, społeczne, intelektualne, zawiść, zazdrość.