Wiek dorastania charakteryzuje się dwoma równolegle rozwi­jającymi się aspektami: dojrzewaniem biologicznym i dorastaniem społecznym. Obejmuje on okres od 11?12, do 17?18 lat. Dojrzewanie biologiczne przejawia się w zmianach anatomicznych zachodzących u młodzieży, w sylwetce oraz w zmianach proporcji ciała zarówno u dziewcząt, jak i u chłop­ców. Następną przyczyną zmian jest podłoże fizjologiczne, do którego należy […]

Trudności wychowawcze występują wyraźnie na początku i pod koniec nauki szkolnej. Wejście dziecka do szkoły stanowi dla niego moment przełomowy. Wchodzi ono w nowe środowisko, w nowy zespół rówieśników, w nowe obowiązki i wymagania. Zaadaptowanie się do tej sytuacji nie każdemu dziecku przycho­dzi łatwo i czasem powoduje poważne komplikacje zarówno w psychice, jak i zachowaniu. […]

Spostrzeżenia. Jest to proces, który w nauce szkolnej, w tym wieku, odgrywa istotną rolę. Dziecko spotyka w nauce szkolnej wiele przedmiotów nauczania, które musi opanować. Spo­strzeżenia dziecka powinny być zatem dokładne, aby rzetelnie poznawało spotykane zjawiska. Dziecko jest zdolne zarówno do takich spostrzeżeń, jak i do wyodrębniania ze spostrzeganych zjawisk i przedmiotów istotnych cech i […]

Podstawową formą działalności dziecka w tym okresie jest nauka szkolna. Dziecko 7-letnie przychodząc do szkoły jest doj­rzałe do rozpoczęcia systematycznej nauki, dostosowanej do jego możliwości umysłowych. Ma opanowanych wiele pojęć, przy­swojony wystarczający zasób słów i umiejętność formułowania zdań, rozumie już niektóre symbole niezbędne w nauce. Dziecko jest prawidłowo rozwinięte fizycznie, nieco wyrośnięte, bo w okresie […]

Dziecko w wieku przedszkolnym wymaga opieki nie tylko fi­zycznej, ale i psychologicznej. Dziecko trzeba otoczyć troską, przebywać z nim razem, nie zawieść go, aby nie straciło zaufania, dać dużo uczucia i wykazać wiele cierpliwości. Dzieci w tym okresie bardzo pragną przynależności uczuciowej i trzeba im to dać. Jeśli nikt ich nie kocha, czują się bardzo […]

Spostrzeżenia. Dzięki zabawom dziecko ma coraz więcej styczności z nowymi przedmiotami. Jednak spostrzegając je słabo jeszcze wyróżnia w nich części składowe, nie dostrzega cech istotnych. Potrafi spostrzec jakiś szczegół, ale nie zauważa wszy­stkich elementów oraz istotnych cech przedmiotu. Spostrzega­niem dziecka kierują chwilowe zainteresowania i emocje, jednak w związku z coraz większym rozwojem mowy, poznając nazwy […]

Główną formą działalności dziecka w okresie przedszkolnym jest zabawa. Sam termin ?zabawa” używany jest w różnych zna­czeniach, na ogół obejmuje te wszystkie czynności, które dziecko podejmuje bez przymusu zewnętrznego, dla własnej przyjem­ności. Różne były wyjaśnienia, dlaczego dziecko się bawi. Zaba­wę interpretowano jako zjawisko biologiczne, identyfikowano zabawę dziecka z zabawą zwierząt uważając, że pełni ona funkcję […]

Polega na kształtowaniu nawyków higienicznych i właściwego zachowania oraz organizowania środków sprzyjających rozwo­jowi. Ważną sprawą dla rozwoju jest systematyczne, odbywają­ce się o tej samej porze, karmienie dziecka. W tym celu powinien być ustalony plan dnia dziecka, w którym przewidziane są go­dziny przeznaczone na sen, czuwanie, zabawę, karmienie, odpo­czynek itp. Dobrze, gdy plan ustalony jest z […]

Okres niemowlęcy obejmuje pierwszy rok życia dziecka i wy­różnią się w nim stadium noworodka oraz niemowlęctwa. Czas trwania stadium noworodka jest określany różnie przez poszcze­gólnych autorów. Biorąc jednak pod uwagę zmiany, jakie zacho­dzą w funkcjonowaniu kory mózgu w pierwszym miesiącu życia, jak również przystosowanie dziecka do życia pozamacicznego, wiele argumentów przemawia za tym, że pierwszy […]

Rozwojem nazywamy zmiany zachodzące w jednostce wraz z jej wzrostem. Obserwując dziecko widzimy, jak z zupełnie nie­dołężnego osobnika zdanego na opiekę dorosłych wyrasta samodzielna istota, rozumna i działająca zgodnie z wymaganiami śro­dowiska. Chociaż rozwój przebiega w sposób ciągły, można w nim jed­nak wyodrębnić poszczególne okresy charakteryzujące się spe­cyficznymi cechami, zwanymi właściwościami wieku. Zmiany roz­wojowe w […]