marzec 23rd, 2012 
admin Somatyczny układ nerwowy ma receptory czuciowe wyspecjalizowane w odbiorze określonych rodzajów bodźców ze świata zewnętrznego i wnętrza organizmu oraz umiejętności przekształcania tych bodźców w impulsy nerwowe, a następnie wrażenia zmysłowe. Czynności tego układu stanowią podstawę spostrzegania świata otaczającego, a funkcje układu nerwowego są podstawą procesów regulacji i zachowania się jednostki. Docierające do kory mózgu impulsy zostają w niej zarejestrowane i zapamiętane. Informacje zakodowane w korze mózgu ulegają transformacjom tworząc układy, które odpowiadają procesom intelektualnym.
Układ somatyczny, poza funkcją czuciową i jej wpływem na procesy poznawcze, pamięci i intelektualne, ma taki rodzaj struktury, że gromadzone są w niej również doświadczenia dotyczące czynności ruchowych. Tu powstają nawyki ruchowe, programy działania i zachodzą procesy wykonawcze. Ten obszar układu somatycznego ma bezpośredni wpływ na przebieg czynności ruchowych. Uszkodzenie układu wprowadza zaburzenia procesów regulacji i zachowania się jednostki.
Inną rolę w procesach regulacji spełnia układ autonomiczny. Najprościej można określić jego funkcję jako mechanizmu wywołującego stan pobudzenia w organizmie, lub inaczej mówiąc, utrzymującego napięcia czynnościowe w całym organizmie.
Jeszcze inną rolę spełnia twór siatkowaty, który u człowieka jest jakby pozostałością prostych układów nerwowych, występujących u zwierząt nie mających układu somatycznego. Rolą tworu siatkowatego jest utrzymanie napięcia czynnościowego w układzie nerwowym. Twór siatkowaty wpływa na przebieg stanu czuwania. Przerwanie dopływu impulsów z ośrodka czuwania powoduje sen. W tworze siatkowatym znajdują się dwa ośrodki mające wpływ na różne fazy snu.
Sen jest niezbędny dla organizmu, dla wypoczynku tych elementów nerwowych, od których zależą najbardziej złożone procesy świadomości. Podczas snu następują w mózgu procesy regeneracyjne. Stwierdzono również, podczas badań prowadzonych u ludzi, że ta faza snu, w której występują marzenia senne, ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego.
Twór siatkowaty, mając wpływ na stan czynnościowy ośrodkowego układu nerwowego, przyczynia się do utrzymania określonego poziomu aktywacji, przez którą rozumiany jest ogólny stan pobudzenia układu nerwowego, poziom mobilizacji energii, siła popędów czy motywów itp.
Aktywacja zależy zarówno od poziomu czuwania, jak również różnic indywidualnych. Różnice takie są obserwowane u osób zdrowych, jak i chorych na nerwicę czy psychozę. Wśród osób zdrowych można Wyodrębnić grupę ludzi, którzy są zwykle aktywni, ruchliwi, pobudzeni, pełni zapału oraz grupę ludzi spokojnych, powolnych, nie wykazujących podniecenia.
Większe różnice dają się wyodrębnić pomiędzy ludźmi zdrowymi, a osobami cierpiącymi na nerwicę. W nerwicy występują takie objawy, jak np. lęki, zaburzenia snu, trudności koncentracji uwagi. Zaburzenia te określa się jako czynnościowe, to znaczy wywołane przez różne sytuacje, w których występuje konflikt pomiędzy dążeniami człowieka a możliwością ich realizacji. Prowadzone badania wykazały, że u ludzi chorych psychicznie poziom aktywacji jest znacznie wyższy niż u zdrowych. Wyselekcjonowanej grupie pacjentów podawano dawki leku wywołującego sen i obniżenie pobudliwości, a mimo to chorzy nie zasypiali i wykazywali objawy dużego pobudzenia. Kiedy osobnikowi zdrowemu dawano dawkę leku 20 razy mniejszą niż poprzednio zapadał w sen trwający całą dobę.
Na poziom aktywacji wpływają również bodźce pochodzące ze.środowisk a. Silne bodźce, mające znaczenie dla organizmu, wywołują wzrost poziomu aktywacji, natomiast bodźce monotonne, znane i powtarzające się tracą zdolność pobudzania układu aktywacji. Bodźce znane, powtarzające się w czasie pracy, mogą wywołać osłabienie uwagi, poczucie senności, osłabienie wykonania pracy.
Środkami podwyższającymi poziom aktywacji są powszechnie stosowane środki, takie jak: kofeina i alkohol. Picie kawy w czasie osłabienia aktywacji wpływa korzystnie na jej wzmożenie i może wywołać stan pobudzenia przejawiający się bezsennością. Alkohol działa na ogół hamująco. W niewielkich ilościach powoduje hamowanie procesów hamowania, więc wpływa pobudzająco, co przejawia się w poprawie nastroju, wzmożonej aktywności ruchowej i ogólnej. W drugim etapie, gdy zużycie alkoholu jest większe, działa on hamująco na przebieg procesów psychicznych i czynności ruchowych.
Somatyczny układ nerwowy wykazuje ścisły związek z procesami poznawczymi i czynnościami ruchowymi. Istnieje związek pomiędzy układem czuciowym, należącym do układu somatycznego, a procesami poznawczymi, intelektualnymi i pamięcią. Natomiast funkcje układu ruchowego związane są z procesami wykonawczymi i czynnościami ruchowymi.
Układ autonomiczny wykazuje duży wpływ na powstawanie i przebieg procesów emocjonalno-motywacyjnych, a twór siatkowaty, stanowiący jedną z części układu nerwowego, warunkuje przebieg procesów regulacji i wpływa na poziom aktywacji człowieka.
Posted in