W pedagogice można wyróżnić cztery zasadnicze działy i co najmniej dziesięć jej rodzajów. Do podstawowych działów należy: pedagogika ogólna, teoria wychowania, teoria nauczania i teoria organizacji.
Pedagogika ogólna zajmuje się określaniem celów oraz zadań wychowania i kształcenia, analizą warunków w jakich odbywa się wychowanie oraz metodami prowadzącymi do skutecznych efektów wychowania.
Teoria wychowania określa treści pracy wychowawczej, organizację wychowania instytucjonalnego (szkolnego, przedszkolnego, rodzinnego), formy współpracy szkoły (nauczycieli) z rodzicami lub opiekunami dziecka, metody oddziaływania wychowawczego i środki jakimi można posługiwać się w wychowaniu.
Teoria nauczania (dydaktyka) bada prawidłowości występujące w procesie nauczania i uczenia się, analizuje ich przebieg i występowanie. Ustala zasady i metody nauczania oraz jego organizację i formułuje wskazania dla nauczycieli, wychowawców i innych osób zajmujących się nauczaniem młodzieży i dorosłych.
Teoria organizacji szkolnictwa interesuje się organizacją różnych typów szkół, ustalaniem obowiązków kierownictwa szkoły, rad pedagogicznych i nadzoru szkolnego.
Pedagogika, ze względu na obszary działania, dzieli się ponadto na kilka kierunków, do których zaliczamy: pedagogikę wieku przedszkolnego, nauczania początkowego, wyższych lat nauczania, pedagogikę szkoły wyższej, kształcenia zawodowego, dorosłych, specjalną, lekarską, wojskową i inne. Wszystkich rodzajów pedagogiki nie będziemy omawiać, bo nie zachodzi taka potrzeba, ale zwrócimy uwagę na niektóre. ,
Pedagogika wieku przedszkolnego i szkolnego określa sposoby postępowania z dziećmi i młodzieżą w danym okresie rozwojowym, uwzględniając specyfikę okresu.
Pedagogika społeczna zajmuje się czynnikami społecznymi i ich wpływem na wychowanie. Obejmuje czynniki społeczne działające poza szkołą oraz instytucjami kulturowymi, wychowawczymi i społecznymi, wspomagającymi procesy celowego wychowania szkolnego.
Pedagogika specjalna zajmuje się wychowaniem dzieci upośledzonych, lub z poważnymi deficytami rozwoju psychicznego oraz fizycznego i z tego względu wymagających specyficznych metod działania i środków do tego, aby mimo deficytów rozwijały się. Do tych dzieci będą należały: dzieci głuche, głuchonieme, niewidome, oligofreniczne i inne. Zadaniem pedagogiki specjalnej jest wskazanie takich sposobów oddziaływania, aby te dzieci mogły osiągnąć maksimum rozwoju i przygotować się, w miarę swoich możliwości, do życia w społeczeństwie ludzkim.
Pedagogika dla rodziców ma za zadanie pomaganie rodzicom w rozwiązywaniu różnorodnych trudności wychowawczych i takiego organizowania wychowania własnych dzieci, aby prawidłowo się rozwijały i nie były obojętne na sprawy społeczne. Rodzice nie będąc pedagogami mogą popełniać wiele błędów wychowawczych, a pedagogika powinna ich od tego uchronić.
Pedagogika nie jest nauką oderwaną od innych nauk zajmujących się człowiekiem. Korzysta z dorobku takich nauk, jak psychologia, filozofia, socjologia i inne. Nauki te dla pedagogiki są naukami pomocniczymi, wyjaśniają wiele spraw i pozwalają lepiej zrozumieć zachowanie wychowanka, jego potrzeby, pragnienia i dążenia. Pedagogika jako nauka społeczna, zajmująca się człowiekiem jeszcze nie w pełni ukształtowanym, interesuje się tym, co można z tego człowieka uczynić. Nie należy jednak sądzić, że tylko to jest głównym zadaniem pedagogiki, ponieważ jest ona również nauką o tym, co człowiek sam może zrobić z siebie. Jeden może zrobić z siebie robotnika, inny inżyniera, a jeszcze inny naukowca. W dużej mierze zależy to od tego, czego człowiek pragnie i do czego dąży.