Opisaliśmy różne zbiorowości społeczne. Między zbiorowościami, a także między jednostkami oraz między jednostkami a zbiorowościami zachodzą wzajemne oddziaływania. Możemy je nazwać procesami społecznymi. Wyróżnia się rozmaite rodzaje procesów: procesy międzyosobowe, czyli interpersonalne, wewnątrzosobowe, czyli intrapersonalne, procesy między jednostką a grupą, między dwiema grupami, procesy zmieniające organizację i strukturę grup. Procesy intrapersonalne oznaczają procesy zachodzące w osobowości człowieka.

Wzajemne stosunki między jednostkami, a także między jed­nostkami i grupami wymagają czasem przystosowania. Jak prze­biega proces przystosowania? Rozpoczyna się od rozpoznania nowej sytuacji, określenia jej. To wstępne postępowanie pozwa­la na zobaczenie różnic między starą a nową sytuacją, a następ­nie na ocenę swoich dotychczasowych zachowań. W rezultacie można dojść do odrzucenia starych zachowań i przyjęcia nowych lub odwrotnie.

W zależności od tego, jak człowiek lub grupa zachowuje się w nowych sytuacjach, obserwujemy zjawiska dezorganizacji osobowości lub grupy albo integracji z nowymi sytuacjami. Przy­stosowanie może prowadzić do współpracy. Jest to działanie zhar­monizowane, o ustalonych sposobach i środkach.

Współpraca może obfitować w konflikty. Konflikt ? według J. Szczepańskiego ? ,,jest procesem, w którym jednostka lub grupa dąży do osiągnięcia własnych celów przez wyeliminowa­nie, podporządkowanie sobie lub zniszczenie jednostki lub gru­py dążącej do celów podobnych lub identycznych”. Do konfliktów może dochodzić na gruncie roz­bieżnych interesów, rzeczywistego zagrożenia. Konflikt nie zawsze jest czymś negatywnym w życiu społecznym. Konflikty powodują zanik grup, zbiorowości, systemów wartości. W związ­ku z tym wyróżnia się konflikty społeczne, np. klasowe, między- grupowe, konflikty kulturowe, międzypaństwowe, ekonomiczne. Konflikty społeczne mogą być konfliktami ról społecznych, war­tości.

Czasami mamy do czynienia z procesami dezorganizacji, pole­gającymi na nasileniu się zjawisk i zachowań odchylających się od normy, których występowanie zagraża procesom życiowym zbiorowości. Procesy dezorganizacji objawiają się występowa­niem następujących zjawisk społecznych: alkoholizmu, narko­manii, przestępczości, zachowań seksualnych uważanych za nie­pożądane, zwiększonej liczby chorób psychicznych i załamań.

Innym rodzajem procesów społecznych są procesy ruchliwości społecznej. Ruchliwość społeczna oznacza zmianę pozycji spo­łecznej w zbiorowości, w której się jest, lub przejście do innej. Są różne rodzaje ruchliwości społecznej. Może to być ruchliwość pionowa, gdy np. robotnik przechodzi na stanowisko mistrza. Ruchliwość pozioma ? przechodzenie z grupy do grupy, bez zmia­ny pozycji społecznej oraz fluktuacja pracowników, polegająca na przenoszeniu się z jednego miejsca pracy do drugiego.