Uczucia

Jak podaliśmy poprzednio, u człowieka rozwijają się potrzeby wyższego rzędu, zwane psychicznymi. Potrzeby te, jak również bodźce umożliwiające zaspokojenie lub niezaspokojenie ich, sta­ją się źródłem uczuć. Nie mając możliwości omówienia licznych uczuć ludzkich, przedstawiamy tylko niektóre z nich.

Uczucia moralne rozwijają się u człowieka razem z jego rozwojem i przejmowaniem zasad postępowania, norm społecz­nego współżycia. Jeśli czyjeś postępowanie nie jest zgodne z przy­jętymi normami, to budzi niezadowolenie, gniew, oburzenie, zwią­zane z silnymi przeżyciami emocjonalnymi. Przeżywamy uczucia moralne po spełnieniu dobrego czynu, po sprawiedliwym postę­powaniu. U dzieci uczucia takie występują po przyznaniu się do winy lub do popełnionego wybryku. Na podstawie oceny włas­nych i cudzych sposobów postępowania wartościujemy czyny jako dobre lub złe, krzywdzące lub sprawiedliwe. Uczucia mo­ralne przeżywamy jako zadowolenie lub niezadowolenie z popeł­nionego czynu.

Uczucia społeczne kształtują się w wyniku życia społecz­nego człowieka, jego powiązań z innymi ludźmi i z całym społe­czeństwem. Duża grupa uczuć uwarunkowana jest rolami społecz­nymi, jakie jednostka spełnia oraz uczestnictwem w życiu społecz­nym. Do tego rodzaju uczuć należą: uczucia rodzinne, miłość do rodzeństwa, do rodziców, a rodziców do dzieci i do siebie. W szer­szym zakresie będą występowały uczucia koleżeństwa, przyjaźni, a w grupie zawodowej uczucie solidarności, więzi klasowej itp. Do uczuć społecznych należą uczucia patriotyzmu.

Uczucia estetyczne kształtują się w kontakcie z twór­czością artystyczną, odbiorem piękna w niej zawartego. Poza twórczością duży wpływ na uczucia estetyczne ma kontakt z przy­rodą, odbieranie przyrody nie w aspekcie użyteczności, utylitaryzmu, ale w aspekcie piękna barwy, kształtu, wielkości, niezwy­kłości. Odczuwanie piękna wschodzącego słońca i budzącej się do życia przyrody po ustępującej nocy, daje silne przeżycia este­tyczne. Również zachody słońca, szczególnie w górach, zapada­jący powoli mrok, który okrywa całą przyrodę i nadaje jej inne niż w dzień kształty, sprawia, że nie można pozostać obojętnym na piękno otaczającego świata.

Przeżyć estetycznych doznajemy oglądając widowiska teatral­ne czy filmowe ukazujące piękno, harmonię, wspaniałe kostiumy oraz dobrą grę aktorów. To samo przeżywamy czytając dobrą po­wieść, poezję, oglądając obrazy, rzeźby czy słuchając muzyki.

Uczucia estetyczne dają człowiekowi nie tylko możność pod­niosłych przeżyć, ale również oddziałują na środowisko jednost­ki, na urządzenie własnego mieszkania, dobranie ubioru i dodat­ków do niego. Uczucia estetyczne dają człowiekowi zadowole­nie, wywołują przyjemne przeżycia i dobre samopoczucie.

Na wymienionych przykładach uczuć wyższych nie zamyka się ich lista, jest ich znacznie więcej i omawiają je podręczniki psy­chologii.

Both comments and pings are currently closed.

Comments are closed.