Przejdziemy teraz do bliższej charakterystyki pielęgnowania jako działania społecznego. Pielęgniarstwo ma za przedmiot pie­lęgnowanie. Florence Nightingale, która pierwsza podjęła się bliższego określenia, czym jest pielęgnowanie zwróciła uwagę, że jego przedmiotem jest cały człowiek, a nie tylko jego orga­nizm. Równie ważne jak objawy biologiczne są stany psychicz­ne pacjenta oraz jego sytuacja społeczna. Celem najbardziej ogólnym pielęgnowania ma być pomoc w umiejętności życia, a więc pielęgnowanie zajmuje się nie tylko chorymi, ale i zdro­wymi. W ?Encyklopedii pielęgniarstwa” znajdujemy następują­cą definicję pielęgnowania: jest to ?…asystowanie jednostce chorej lub zdrowej w podejmowaniu czynności służących zdro­wiu lub jego odzyskaniu (a także spokojnej śmierci), które mo­głaby podjąć sama bez pomocy innych, gdyby miała wystarcza­jące siły, wolę i wiedzę. Ponadto pomaga jej w odzyskaniu nie­zależności możliwie najszybciej”.

Tak rozumiane pielęgnowanie, aby wywoływało oczekiwane skutki wymaga wyjaśnienia pacjentowi wielu spraw dotyczą­cych jego potrzeb, wyrobienia odpowiednich zachowań, zapew­nienia właściwych warunków. Pielęgniarka pomagająca w tym wszystkim jednostce czy grupie nie może ograniczyć swojej działalności do wykonywania zabiegów medycznych. W ten spo­sób pole działań pielęgniarki rozszerza się o konieczność inter­wencji w sytuacje społeczne pacjenta. To jedna przyczyna wpro­wadzenia socjologii do pielęgniarstwa. Są i inne przyczyny.

Należą tutaj wszystkie zmiany jakie wystąpiły w medycynie, o których mowa była poprzednio. Wszystkie te zmiany wska­zują, że dla pomyślnego przebiegu leczenia konieczne jest wzię­cie pod uwagę wpływu różnych czynników społecznych. Od­krycie wpływu czynników społecznych na zdrowie i chorobę stworzyło nowe tereny działania dla medycyny. Mogą nimi być: szkoła, rodzina, zakład pracy, środowisko. Jednocześnie współ­czesna medycyna posługuje się głównie środkami biomedyczny­mi. Pielęgniarka dłużej przebywająca z pacjentem, nastawiona na pielęgnowanie, ma większe możliwości objęcia oddziaływa­niem nowych terenów. Trzeba zauważyć, że współczesna medy­cyna oparta na technicznym postępowaniu jest odhumanizowa­na. W związku z tym istnieje zapotrzebowanie na osobiste za­jęcie się pacjentem w szpitalu, przychodni, w jego środowisku życia. Występująca specjalizacja w zajmowaniu się pacjentem prowadzi do zagubienia świadomości jego człowieczeństwa. Stąd potrzeba całościowego zajęcia się pacjentem. Taką możli­wość stwarza pielęgnowanie.

Proponuje się w tym celu tzw. pielęgnowanie podstawowe. Polega ono na tym, że jedna pielęgniarka zajmuje się pacjentem od momentu jego wejścia w kontakt z instytucją medyczną aż do jej opuszczenia.

Zadaniem socjologii pielęgniarstwa jest wypracowanie teorii pielęgnowania jako działania społecznego. Drugim zadaniem jest ustalenie metod skutecznego pielęgnowania w zdrowiu, profilaktyce, chorobie, rehabilitacji, w przypadku różnych jed­nostek chorobowych, a także w różnych sytuacjach leczenia: szpitala, rodziny, środowiska. Przedmiotem zainteresowań so­cjologii pielęgniarstwa jest także odpowiednie przygotowanie do pielęgnowania, problemy zawodu pielęgniarki.